In de tanden en kiezen zit levend weefsel waaronder zenuwen en bloedvaten, dit wordt de pulpa genoemd. De wortels van tanden en kiezen zijn hol, binnenin bevindt zich een ruimte die het wortelkanaal genoemd wordt. Door het zenuwweefsel in de tand of kies kan o.a. warmte en koude gevoeld worden, mocht het weefsel geïrriteerd raken door bijv. tandbederf, een lekkende vulling of een val dan zal er pijn kunnen ontstaan. In het begin is de pijn vaak mild en van korte duur; de pijn kan worden opgewekt door o.a. warmte en koude of zoetigheid. In een verder gevorderd stadium van de zenuwontsteking kan de pijn zeer heftig zijn en lang aanhouden. Bij een lichte ontsteking van de zenuw kan deze zich soms herstellen en hoeft er geen wortelkanaalbehandeling gedaan te worden. Soms kan de zenuw ook ontstoken zijn geraakt of zelfs afsterven zonder tand/kiespijn veroorzaakt te hebben, in deze gevallen zal ook een wortelkanaalbehandeling moeten worden uitgevoerd.
De wortelkanalen staan in verbinding met het (bot)weefsel rondom de wortelpunten, hierdoor kan een ontsteking in de wortelkanalen zich uitbreiden naar dit gebied. Met behulp van röntgenfoto''s is de tandarts in staat om een wortelpuntonsteking op te sporen. Tijdens een wortelkanaalbehandeling maakt de tandarts de wortelkanalen met behulp van vijltjes wijder. Hierdoor kunnen ze gespoeld worden met een ontsmettende chloor-oplossing, waardoor de bacteriën en eventuele weefselresten gedood en verwijderd worden.
Het is belangrijk dat de wortelkanalen tot bijna bij de wortelpunt gereinigd en gevuld worden, tijdens en voor de behandeling neemt de tandarts röntgenfoto''s om een beeld te krijgen van het aantal kanalen en de lengte. De kanalen worden over het algemeen gevuld met rubberstiftjes en cement, waarna daarover heen een witte vulling gemaakt kan worden. Hiermee wordt geprobeerd de wortelkanalen van de tand/kies zo goed mogelijk af te sluiten, zodat bacteriën niet opnieuw kunnen binnendringen.
Een wortelkanaalbehandeling is een lastig en tijdrovend karwei en kan afhankelijk van de moeilijkheidsgraad een half uur tot zelfs twee uur in beslag nemen. Vaak wordt de wortelkanaalbehandeling in twee sessies uitgevoerd, waarbij de kies na de eerste sessie wordt opgevuld met een tijdelijke vulling. Na ongeveer zes maanden is bij een geslaagde kanaalbehandeling op de röntgenfoto vaak te zien dat de ontsteking aan de wortelpunten kleiner is geworden. Pijn: De wortelkanaalbehandeling is in de meeste gevallen nagenoeg pijnloos uit te voeren.
Mocht u tijdens de behandeling toch op sommige momenten pijn ervaren, dan kunt u dit het beste vertellen aan de tandarts. Hij/zij kan u dan (in de wortelkanalen) wat extra verdoving geven zodat u minder gespannen in de stoel zal liggen. Na pijn: Enige dagen napijn na een wortelkanaalbehandeling is normaal, de pijn wordt met name gevoeld bij kauwen/dichtbijten, tikken of andere krachten op de tand/kies.
In sommige gevallen was de ontsteking dermate groot dat het herstel langer zal duren en kunnen enige weken klachten aanwezig blijven. Zoals eerder gezegd zijn vele maanden noodzakelijk om het wel of niet slagen van een kanaalbehandeling te beoordelen; bij blijvende klachten altijd de tandarts raadplegen.
